ویژگی های کتاب مناسب کودکان
امروزه در جامعه ای زندگی می کنیم که به اشکال مختلف مورد هجوم رسانه ها قرار دارد. کودکان تحت تاثیر تلویزیون و دیگر رسانه های تصویری، در دنیایی به دور از دنیای مطلوب که به هیچ وجه ساده و پاک نیست زندگی میکنند. بازی های رایانه ای، تلویزیون و مانند آن روز به روز ساعات بیشتری از وقت کودکان را به خود اختصاص می دهند، ساعاتی که با مطالعه کتاب های مفید ممکن است اثرات مثبتی بر شخصیت کودکان داشته باشد. در حال حاضر آمارهای حاصل از تحقیقات حاکی از آن است که بیش از دهها میلیون کودک با کامپیوتر و اینترنت سرو کار دارند. این مسئله ممکن است، گذشته از تاثیر مخرب بر رفتار و واکنش های آنها، تاثیرهای سوء هم، از لحاظ جسمی و رشد نامناسب بر روی کودکان داشته باشد.
بنابراین همان گونه که کتاب خوب می تواند نقش مثبت و سازنده ای در طول این دوره، در شخصیت کودک داشته باشد، انتخاب کتاب نامناسب ممکن است تاثیرات سوئی در این خصوص بگذارد. همچنین اغلب به دلیل عدم آگاهی در انتخاب کتاب مناسب، بارها با این مشکل مواجه شده که کودک پس از مطالعه چند صفحه از یک کتاب ، با بی رغبتی آنرا کنار میگذارد و ممکن است همین تجربه های ناموفق در امر مطالعه اشتیاق وی را از بین ببرد و انگیزه مطالعه را در او کمرنگ و خاموش کند.
والدین همان گونه که برای خوراک و پوشاک کودک زمان می گذارند، برای رشد صحیح ذهنی او باید از خود همت نشان دهند.
وقتی انسان پا به دنیا می گذارد و با حواس خود با پیرامونش ارتباط برقرار می کند. با اولین چیزی که لمس می کند، می شنود و می بیند، کنجکاویش تحریک می شود. پرسش کردن به دنبال ایجاد علامت سوالی در ذهن شروع می شود.
عدم دریافت پاسخ صحیح به این پرسش ها در کودکان منجر به رشد فکری ضعیف، کاهش خلاقیت، بی انگیزگی، بی علاقگی به تحصیل و… می شود.
کودکان بر اساس جواب های دریافتی یاد می گیرند که چگونه زندگی، افکار و شخصیت خود را شکل دهند. در همین راستا والدین هم می خواهند، در این شکل گیری سهیم بوده و نظارت مستقیم داشته باشند. این امر، زمانی تحقق می یابد که کودک به والدینش اعتماد کامل داشته باشد. و نیز احساس کنند که والدینشان برای تمام پرسش های آنها جواب درستی دارند.
یکی از مهمترین و در دسترس ترین منابعی که ازهمان ابتدا برای پاسخ به پرسش های کودکان وجود دارد، خود والدین، کتابها و در حال حاضر اینترنت می باشد. زمانی دغدغه والدین، کوچه خیابان و بچه های بی ادب بود که مبادا آنها تربیت کودکشان را خراب کنند. در صورتی که این روزها فرزندانشان دیگر با بچه های کوچه و خیابان خود را سرگرم نمی کنند. بلکه آنها دوستان جدیدی پیدا کرده اند. دوستانی که ممکن است بی ادب تر از بچه های کوچه و خیابان باشند.
اما سوالی که در این جا مطرح می شود ، این است که ویژگی های کتاب مناسب کودکان چیست ؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت که این مسئله مستقیما به سن کودک بستگی دارد.
نکته اول: کتاب خردسالان باید پر از تصاویر با رنگ های شاد و براق باشد و نوشته های کمی داشته باشد.زیرا یک تصویر بهتر از هزار کلمه مفهوم را می رساند. برای آموزش و خلاقیت هم تصویر حرف اول را می زند.
نکته دوم: کتاب باید محتوای خلاقانه داشته باشد و خواندن آن برای کودک هیجان انگیز و جالب باشد. علاوه بر آن باید اتفاقات در داستان سریع باشد. شخصیت های داستان باید به خوبی معرفی شده و برای کودک باور پذیر باشند. مشکلات و مسائل شخصیت های داستان باید مشابه مشکلات و مسائلی باشند که کودک در آن سن با آنها مواجه می شود.
نکته سوم: وجود صحبت های خنده دار و لطیفه های بامزه در لا به لای گفتگوهای شخصیت ضروری است.
نکته چهارم: تقسیم بندی کتاب باید به گونه ای باشد که خواندن کتاب را برای کودک آسان کند. قلم و خط نوشته ای کتاب باید به چشم کودکان آشنا باشد. این نکته به فهم و شناخت بیشتر کلمات توسط کودک کمک می کند.
نکته پنجم: بهتر است کتاب با اطلاعات کمی شروع شود. فقط اطلاعات ضروری مانند اطلاعات کلی در مورد شخصیت اصلی داستان، اسامی و محل زندگی آنها باید در ابتدای کتاب باشد. اطلاعات اضافی کودک را خسته کرده و دیگر میلی به کتاب خوانی نشان نخواهد داد.
نکته ششم: قسمت پایانی کتاب هم بسیار مهم است. در انتها، همه مشکلات و مسائل باید حل شده باشد و کتاب پایان خوشی داشته باشد. به ویژه اگر مخاطبان آن کودکان خردسال باشند.
نکته هفتم: تعداد صفحه های کتاب هم از اهمیت خاصی برخوردار است. کتاب هایی که نوشته و عکس با هم دارند. باید بین 25 تا 35 صفحه باشند و کتاب های مصور نباید بیشتر از 16 صفحه داشته باشند.
نکته هشتم: داستان باید دارای محتوای آموزشی نیز باشد. یک داستان خوب باید به کودک نکات اخلاقی ، فرهنگی و ارزش های مذهبی را بطور غیر مستقیم آموزش دهد.
نکته نهم: کتاب خوب برای کودکان باید شخصیت هایی داشته باشد که بتوانند در شرایط سخت قادر به تصمیم گیری درست شود. شجاعانه برای زنده ماندن و زندگی خود تلاش کرده و در تمام مراحل از اصول صحیح اخلاقی پیروی کنند.
چرا کتاب خواندن برای کودکان مهم است؟
۱. واژگان و مهارتهای زبان را توسعه میدهد
هرچه بچهها بزرگتر میشوند، ما روزانه با آنها صحبت میکنیم، اما واژگان و مباحثی که در معرض آن قرار میگیرند محدود و اغلب تکراری است. خواندن کتاب باعث بهبود واژگان فرزند شما میشود و آنها را در معرض انواع مختلف ساختار جمله، سبکهای نوشتن و روشهای بیان قرار میدهد.
۲. بچهها را تشنه دانستن میکند
هنگام خواندن کتاب، بچههای شما با طیف گستردهای از موضوعات، فرهنگها و ایدهها آشنا میشوند. آنها خواهند فهمید که دانش باید کشف شود. خیلی اوقات آنقدر از محتوای کتاب لذت میبرند که حتی متوجه نمیشوند که درباره یک موضوع خاص، چقدر دانش کسب کردهاند.
۳. همدلی را افزایش میدهد
خواندن کتاب به بچهها کمک می کند تا در مورد افرادی که ارتباط بسیار کمی با آنها دارند، قدردان باشند و با آنها همدلی کنند. آنها به واسطه تجربه کمی که دارند در ارتباط با کتاب تجربههای جدید و ارتباطات را میآموزند.
۴. بهترین شکل سرگرمی
اکنون که فناوری به یک سرگرمی برای بزرگسالان و کودکان تبدیل شده است، نمایشهای تلویزیونی و برنامههای کودکان منابع خوبی برای یادگیری هستند اما کتابها مثل همیشه انتخاب بهتری هستند. به جای ساعتها نشستن جلوی تلویزیون کودکانتان را تشویق کنید که کتاب را به عنوان سرگرمی در نظر بگیرد.
۵. پیوندهای قوی بین والدین و فرزندان
کتاب خواندن فرصت خوبی برای تعامل با فرزندان ماست، برای اینکه در مورد افکارشان در مورد موضوعات کتاب حرف بزنیم و صمیمیت بینمان برقرار شود.
۶. مغز کودکان را پرورش میدهد
اگر برای فرزندتان کتاب بخوانید، تفکر انتقادی او را تا حد زیادی پرورش دادید. وقتی بچهها کتاب میخوانند، بین کلمات و تفکر بصری آنها ارتباط برقرار میشود. برای خوانندگان مبتدی، تصاویر ابزاری مفیدی برای کمک به آنها در درک روایت و درک بهتر هستند.
۷. تمرکز را بهبود میدهد
کتاب خواندن به تمرکز نیاز دارد، حتی برای کودکانی که در نشستن هم مشکل دارند و نمیتوانند آرام و متمرکز باشند. با کتاب خواندن حواسپرتیها دور میشوند و توان بچهها برای تمرکز بیشتر میشود.
۸. آینده موفقتری رقم میزند
مطالعات متعددی نشان میدهد که خواندن کتاب برای کودکان در سنین پایین، در موفقیت آنان در مدرسه اثر میگذارد. همچنین این موفقیت در محیط کار هم ادامه پیدا میکند. کتاب خواندن یک تجربه یادگیری طولانی مدت است که باعث رشد میشود.
۹. خلاقیت و تخیل را ارتقا میبخشد
فرزندان ما هنگام خواندن یک داستان، با استفاده از خلاقیت و تخیلشان، تصویری از چگونگی درک داستان در ذهن خود ایجاد می کنند. هر شخص تصویری متفاوت را در ذهن خود می بیند و ممکن است هر بار که همان کتاب را میخواند، تصویر ذهنی او هم تغییر کند. غوطهوری در کتاب به بچههای شما اجازه میدهد تجربیات و سناریوهای جدیدی را تصور کنند که هرگز تصور آنها ممکن نبوده است.
۱۰. خودشناسی آنها را افزایش میدهد
کودکانی که کتاب کمتری میخوانند، اعتماد به نفس کمتری به نسبت کتابخوانها دارند. جالب است بدانید خیلی از این احساسات در انزوای بعضی دانشآموزان در مدارس میتواند اثر بگذارد و کتاب خواندن آنها را به حس بهتری از خودشان و در نهایت ارتباطات بهتر برساند.
دیدگاهها